Çocukken Yahudi olduğu için ayrımcılığa uğrayan ve ‘Din Toplumların Afyonudur’ diyecek noktaya gelen Karl Marx’ın Hayat Hikayesi
Bugün dünya siyasi tarihine damgasını vuran isimleri sayacak olursak, bunların çoğunun asker ve siyasetçi olduğunu görürüz. Evet, ama bütün bu askerler ve politikacılar, filozofların ortaya koyduğu görüşleri fiilen siyasete uyguladıkları için dünya tarihinde yer alıyorlar. . İşte bu filozofların en kıymetlilerinden biri.Bilimsel sosyalizmin kurucusu hiç kuşkusuz Karl Marx’tır.
Karl Marx birçok farklı eser yazmış olsa da herkesin bildiği en değerli iki eseri Kapital ve Friedrich Engels ile birlikte yazdığı Komünist Manifesto’dur. Fikirleri gerek yaşadığı dönemde gerekse sonrasında tüm dünyada büyük yankı uyandırmış ve bugün bile ana tartışma konusu olmuştur. Karl Marx kimdir, gelin yakından bakalımNeyi savunduğu, ideolojisinin ne olduğu gibi sorulara cevap arayalım.
Karl Marx kimdir? Yahudi kökenli olduğu için ayrımcılığa uğrayan bir çocuk:
Karl Heinrich Marx, tam adıyla 5 Mayıs 1818’de Almanya’nın Prusya eyaletinin Trier kentinde doğdu. Yahudi asıllı bir ailenin dokuz çocuğundan hayatta kalan tek ve en büyüğüydü.Yahudi kökenli olmalarına rağmen, Karl da o doğmadan bir yıl önce babasının vaftiz olması ve Hristiyan olması nedeniyle Hristiyan bir çocuk olmuştur.
Hristiyan olmasına rağmen Yahudi kökenliydi. Önyargı ve ayrımcılığa maruz kalan Karl Marx,Bütün bu yaşadıklarından dolayı dinin toplumdaki yerini sorgulamış ve dini toplumsal değişmenin önündeki en değerli engel olarak görmüştür.
Temel lise eğitiminden sonra 1835’te Bonn Üniversitesi’ne kaydolan Karl Marx, burada gerçek bir serseri hayatı yaşadı. Bilimsel konulardan ziyade beşeri bilimler üzerine dersler aldı.Bir düelloya katıldı, hapse girdi, şairler kulübüne katıldı ve bir yılın sonunda bu okuldan ayrılarak Berlin Üniversitesi’ne kaydoldu.
Hegel ile tanışmak Karl Marx’ın hayatını değiştirdi:
Karl Marx, Berlin Üniversitesi’ne geldiğinde okul, Genç Hegelciler adlı bir grubun elindeydi ve Karl Hegel’den tamamen tiksiniyordu. Ancak set zamanla değişti. Hristiyanlıktan uzaklaşıp ateizme yaklaşan genç Hegelciler, 1841’de solcu cumhuriyetçiler haline geldiler.
Bu değişiklikle birlikte Karl’ın görüşleri gelişmeye başladı. Hegel’in mutlak ruhani niyeti üzerinde özellikle çok çalışmıştı. Bu entelektüel süreçte en çok Hegel’in diyalektik fikirleri ve Feuerbach’ın materyalizm fikirleri üzerinde durulmuştur. Evet, diyalektik materyalizmin temelleri atılıyordu.
Gazetecilik hayatı sert başladı:
Karl Marx, 1842’de yeni kurulan bir gazeteye katıldı. Basın, mutlak ahlaki standartlar, evrensel etik unsurlar gibi birçok konuda yazılar yazdı. Tüm yazılarının ortak bir noktası vardı: Karl sansüre tamamen karşıydı. Kısa süre sonra gazetenin yazı işleri koltuğuna oturdu.
Editör olduktan sonra daha çok ekonomi üzerine yazmak zorunda kaldı. Ekonomiye odaklandıkça Hegelci idealizmin işe yaramadığını gördü. ve Hegelci çemberden uzaklaşmaya başladı. Yazıları çok beğenildi, gazetenin tirajı artıyordu ama niyetinden dolayı gazete zaman zaman yasaklandı.
Paris’in kapıları açıldığında, Karl Marx’taki devrimci uyandı:
1843’te, uzun süredir birlikte olduğu Karl Marx dört yaş büyüktü. Jenny von Westphalen ile evlendi. Jenny’nin ilginç bir ailesi vardı; babası sosyalistti, üvey kardeşi tam bir gericiydi ve daha sonra ülkenin içişleri bakanı oldu. Jenny’nin babası Karl’ı çok seviyordu ve bazılarına göre onun sosyalist fikrinin temelleri bu dönemde atılmıştı.
Evlendikten kısa bir süre sonra çiftimiz Paris’e taşındı. Burada Karl Marx önce devrimci, sonra komünist oldu. Fransız ve Alman personel birlikleriyle müzakerelere başladı. Karl’a göre, bu işçilerin fikirleri kaba ve akılsızdı, ancak kişiliğini etkilediler. Bu dönemde emekçilerin fikirleri hakkında birçok makale yazdı.
Ve sonunda Karl Marx, Friedrich Engels ile tanışır:
- Friedrich Engels
1844 yılında Karl Marx, daha önce çalıştığı gazetede tanıştığı Alman sosyalist Friedrich Engels ile yeniden bir araya geldi. Bu kez tam ortasında ömür boyu sürecek bir dostluk başlayacaktı. Bu dönemde yazdığı yazılarda din, halkın afyonudur. Fikirleriyle proleter ayaklanmaya davet olarak öne çıkan Karl Marx, 1845’te Brüksel’e sürgüne gönderildi. Prusya vatandaşlığından da bir yıllığına vazgeçti.
Sonraki iki yıl içinde, Friedrich Engels ve Karl Marx arasındaki ilişki derinleşti ve adeta tek bir beyinden çıkmışçasına ortak görüşlere sahip makaleler yazmaya başladılar.Bu yıllarda Marx, kurmay başkanlarıyla yakın ilişkiler kurarak entelektüel duruşunu geliştirdi.
Bu dönemde Karl Marx, sosyalizm için bilimsel bir temelin gerekli olduğuna kesin olarak karar verdi. Ekonomik sistemlerdeki çelişkilerin ortasında istikrar mümkün değildir,sosyal yapıların süreksiz olduğunu ve kötü özelliklerin tamamen ortadan kaldırılması gerektiğini söyledi.
“Avrupa’da bir hayalet dolaşıyor, Komünizm hayaleti.”
O dönemde art arda gelen olaylar sonunda Friedrich Engels ve Karl Marx’ı bir program yazmaya yöneltti. Komünist Manifesto adını verdikleri metin 1848’de yayınlandı. ve ilk cümlesi “Avrupa’da bir hayalet dolaşıyor, Komünizm hayaleti.” oldu. Manifestoda kurallar net bir şekilde belirtilmiş, alınması gereken önlemler anlatılmış ve tüm dünya çalışanlarına birlik olmaya davet edilmiştir.
İnanılmaz, ancak bu birkaç sayfalık metin bir kıvılcım etkisi yarattı ve 1848’in ilk aylarında tüm Avrupa’da Fransa, İtalya, Avusturya’daydı. birbirini izleyen devrimler gerçekleşti. Almanya’ya dönen Karl Marx, Köln’deki devrimci çabaya katıldı. Ancak, İşçi Sendikası başkanları tarafından oluşturulan proleter devrim programına tamamen karşı çıktı.
Bu dönemde Karl Marx, Neue Rheinische Zeitung gazetesinin başına geçti ve birbiri ardına çok sert yazılar yazmaya başladı. Marx’ın devrimi, devrime uymuyordu.Birçok farklı suçtan yargılandı ve sonunda tekrar sürgüne gönderildi.
Londra yılları ve Birinci Enternasyonal:
- Mihail Aleksandroviç Bakunin
1849’da Londra’ya sürgün edilen Karl Marx, devrimcilerin burjuvaziye boyun eğmediğini ve Devrimin kalıcı olması için çalıştı. Mezhepsel davranışları nedeniyle dışlandı. Bu dönemde büyük sefaletler yaşadı ama en büyük destekçisi Engels oldu. Das Kapital adlı eserini yeniden bu dönemde yazmaya başladı.
Karl Marx’ın siyasi izolasyonu, 1864’te Uluslararası Personel Derneği kurulduğunda sona erdi. Karl Marx’ın katılımıyla toplanan Birinci Enternasyonal ile birlikte1869’da sendikanın üye sayısı 800.000’e yaklaştı. 1871’de kurulan Paris Komünü, hem Engels hem de Marx için proletarya diktatörlüğünün ilk tarihsel örneğiydi.
Bu dönemde ortaya çıkan sol muhalif, daha sonra anarşizmin kurucusu olacaktı. Mihail Aleksandroviç Bakunin ve Karl Marx asla anlaşamadılar.1872 kongresinde güçlü Bakunincilere karşı çıkan Marx’ın en büyük hedefi, bir başyapıt olarak gördüğü Das Kapital’i bitirmekti.
Karl Marx son yıllarında içine kapandı:
Karl Marx, hayatının son yıllarında bunalıma girdi. Rus Çarlığını devirme ihtiyacına takıntılı hale gelmişti. Aktif siyasetten çekildi ve genellikle bir hastane masrafı haline geldi. Karısının ve kızının ölümüyle büsbütün yıkılan Karl Marx, 14 Mart 1883’te 64 yaşında öldü.
Karl Marx neyi savunuyordu?
Karl Marx tarafından yazılan Das Kapital, personel sınıfının kutsal kitabı olarak kabul edilir. Düşünceleri net, proletarya diktatörlüğünü savunuyor. En büyük etki sosyolojik alanda olmuştur, çünkü kurduğu diyalektik model, bir toplumdaki sorunların, o toplum tarafından yeniden çözülebilecek çelişkilerle dolu olduğunu söyler. Ürettiği bu analiz tarzı model halen kullanılmaktadır.
bilimsel sosyalizmin kurucusu Karl Marx kimdir, neyi savunmuştur, ideolojisi nedir?gibi sıkça sorulan soruları yanıtladık: Elbette Karl Marx’ın hayatı daha birçok ayrıntıyla dolu ancak bu yazımızda sadece onunla ilk kez tanışanların bilmesi gereken değerli ayrıntılara yer verdik.
