Kağıt, cam ve metal gibi geri dönüştürülebilir malzemeleri toplayarak atıkların doğaya ve ekonomiye geri dönüşümüne katkıda bulunan ‘sokak çöpçüleri’ bilimsel araştırmaların konusu oldu. izmir EkonomiİEÜ Üniversitesi’nde (İEÜ) görev yapan üç akademisyen, atık toplayıcıların varlığının geri dönüşümde bireysel davranışları nasıl etkilediğini göstermek için bir proje geliştirdi.
‘Bireylerin çöpleri ayırma davranışlarında sokak çöpçülerinin rolü’ adlı proje, İzmir Ekonomi Üniversitesi’nde görev yapan 3 akademisyen tarafından geliştirildi. Proje TÜBİTAK tarafından kabul edilerek 273 bin TL güçlendirme almaya hak kazandı. 16 ayda tamamlanacak çalışma ile İzmir’de binden fazla kişiyle görüşülecek. Sokak atık toplayıcılarının yaptıkları işin toplum tarafından nasıl karşılandığı değerlendirilecek ve bu kişilerden daha fazla nasıl yararlanılacağı konusunda fikirler geliştirilecek ve atık ayrıştırma davranışının toplum düzeyinde yaygınlaştırılması amaçlanacaktır. İEÜ İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Metehan Feridun Sorkun başkanlığında hayata geçirilen projeye, İEÜ İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü İhtimam ve İEÜ Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Seda Can da araştırmacı olarak destek verecek. Projede elde edilen tüm bulgular TÜBİTAK’a sunulacak ve uluslararası bilimsel dergilerde yayınlanacaktır. İzmir konut sahipliğinde çalıştay yapılacak ve proje sonuçları üzerinden değerlendirmeler yapılacak.
İzmir’den destek
Projenin detaylarını paylaşan Doç. Sorkun, sokak çöp toplayıcılarının geri dönüşümde önemli rol oynadığına dikkat çekti. Sürdürülebilirlik ve çevre projeleri konusunda dünya çapında farkındalık yaratmak için birçok proje yürütüldüğünü belirten Doç. Dr. Sorkun, bu alandaki çalışmalara İzmir’den bilimsel destek vermeyi hedeflediklerini belirtti.
“Önemli bir iş yapıyorlar”
Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği, artan nüfus, azalan doğal kaynaklar gibi birçok faktörün geri dönüşüm konusunda herkese kişisel sorumluluklar yüklediğine dikkat çeken Doç. Dr. sokak çöp toplayıcılarının varlığının atığın yeniden değerlendirilmesinde bireysel davranışı nasıl etkilediğini gösterin.Örneğin atık Toplayıcılar olduğu için bu konuyu kişisel olarak ihmal mi ediyoruz yoksa atıkları onlar için mi ayırıyoruz, tam tersine ‘Bize yardım edin’ için mi? sokak çöpçülerine bu konuda yardımcı oluyor muyuz veya işlerini ne kadar önemsiyoruz bu soruların cevaplarını projemizde alacağız bu çalışma ile elde edilecek bulguların izmir için çok önemli olacağını düşünüyorum Türkiye genelindeki atık toplayıcılara yönelik tutumu gösteriyor.”
“Dünyada bir ilk olacak”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) aracılığıyla her ilçede rastgele seçilen binin üzerinde kişiyle görüşme yapacaklarını belirten Doç. Dr. Sorkun, yürütecekleri bilimsel araştırma projesinin “bireylerin çöp ayrıştırma davranışlarında sokak çöp toplayıcılarına yönelik tutumun dikkate alınması” açısından dünyada bir ilk olduğunu söyledi. Doç. Sorkun, “Çalışmalarımız sonucunda sokak çöp toplayıcılarından daha fazla yararlanmayı ve atıkların değerlendirilmesinde işlerini kolaylaştıracak çözümler geliştirmeyi hedefliyoruz” dedi. – İZMİR
